Marken is een van de meest bekende vissersdorpen in Nederland. Het dorp lag lang op een eiland, maar sinds 1957 op een schiereiland. Een dijk met een weg verbindt het eiland, het dorp en de vuurtoren met het vasteland. Het is een autoluw eiland. Bezoekers mogen er niet rondrijden. Marken ligt aan het Markermeer in de provincie Noord-Holland.

Als je komt aanrijden via de N518 Zeedijk zie je om je heen het Markermeer. Dan doemt het voormalige eiland op en zie je het enige dorp liggen. De karakteristieke groene huisjes geven het landschap kleur. Deze zijn bijna allemaal rijksmonument. Ze zijn bijna allemaal gebouwd op terpen. Dit zijn verhogingen tegen het hoge water. Deze woonheuvels worden in Marken werven genoemd. Door de afsluiting van het IJsselmeer is deze angst voorgoed verdwenen bij de bewoners. En richt het zich nu meer op toerisme. Dit dorp is al ruim een eeuw een toeristische attractie.

Bijzonder is dat het dorp eigenlijk bestaat uit diverse buurtschappen. Die verspreid over het eiland liggen. Al kun je alles eenvoudig te voet doen. Of met de fiets. Dit zijn de belangrijkste attracties en excursies in en rond Marken.

1. De houten bruggen van Marken

Als je hier rondloopt zie je ze vanzelf. Het dorp telt maar liefst vier houten ophaalbruggen. Met namen als Wilhelminabrug, Julianabrug, Beatrixbrug en de Maximabrug. Ze zijn allemaal het bekijken waard. Sommigen zijn voor auto’s, maar bijvoorbeeld de Maximabrug alleen voor voetgangers en fietsers.

2. De Kets

Vanaf de centrale parkeerplaats loop je zo het oude centrum in. En kun je dwalen door de smalle steegjes en bredere wegen. Dit deel wordt De Kets genoemd, een buurtschap dat inmiddels met de haven en de Kerkbuurt is vergroeid. Als je goed kijkt zie je dat dit deel op één terp is gebouwd. De naam De Kets komt waarschijnlijk van een familie Ket die hier ooit woonde.

Als je door de Kets loopt zie je goed hoe de diverse huizen op Marken zijn gebouwd. De meesten komen uit de 18e en 19e eeuw. En zijn nog in een goede staat. Veel tuinen van de Kets werden in het verleden als bleekveld. Op deze kort gemaaide velden werd linnen gebleekt.

3. Klompenmakerij Marken

Bij de Klompenmakerij Marken kun je zien hoe klompen worden gemaakt. Dit kan met de hand op traditionele manieren, maar ook met machines. Waarbij je kunt zien hoe comfortabel deze stukken hout zijn. Natuurlijk kun je hier ook klompen kopen alsook talloze andere souvenirs.

4. De haven

De haven heet eigenlijk de Havenbuurt. Dit is een van de buurtschappen die niet op een verhoging zijn gebouwd. In de 17e en 18e eeuw werd de haven steeds belangrijker. En ontstonden er kleine winkels, die je er ook nu nog vindt. Net als restaurants. De meeste huizen waren klein en stonden op palen. Ze zijn later dichtgemaakt om meer woonruimte te creëren. Nu kun je er lekker lopen langs de boten en kust.

5. Herdenkingsmonument Watersnoodramp 1916

Het Herdenkingsmonument van de Watersnoodramp herinnert aan de stormvloed van 1916. Tijdens deze storm kwamen 16 mensen om in Marken. Het monument heet The Wave, zoals je kunt zien. Het werd geopend in 2016, dus precies 100 jaar na de ramp. Je ziet het monument aan het einde van de haven.

6. De strandjes van Marken

Marken heeft maar liefst twee strandjes bij de haven. Let wel, het zijn strandjes. Dus niet erg groot, maar wel fraai. Met opvallend wit geel zand. Dat sterk afsteekt tegen het gras en de kleurrijke bloemen eromheen. Je ziet de strandjes vanzelf als je vanuit de haven naar het water loopt. Dit zijn ook heerlijke plekken voor de zonsondergang. Ga maar zitten en zie de zon aan de horizon verdwijnen.

Ook bij de vuurtoren is een strandje. Net als op andere plekken langs de kust op het eiland. Er zijn diverse strandjes waarbij je zo het Markermeer in loopt.

7. Kerkbuurt

De naam zegt het al: Dit deel is gebouwd rondom de huidige Hervormde Kerk. Ook hier is alles op één terp gebouwd tegen het water. Dit buurtschap was het oorspronkelijke centrum van Marken. Waar je door de straatje kunt lopen. waarbij de huizen vaak vlak naast elkaar staan met vaak weinig tussenruimte.

8. Marker Museum

Het Marker Museum is niet een locatie, maar bestaat uit zes historische visserswoningen midden in de Kerkbuurt. In deze huizen leer je van alles over de geschiedenis van Marken, inclusief het visserserfgoed. In deze huizen werd paling gerookt. Deze rokerijen werken niet meer.

9. Wittewerf

Ook in Wittewerf zijn de huizen uit de 18e en 19e eeuw. Al zijn ze daarna wel behoorlijk verbouwd. De meesten hebben echter nog wel de karakteristieke houten gevels. Wittewerf ligt tussen de Kruisbaakweg en het Zereiderpad.

10. Grotewerf

Grotewerf ligt ten oosten van Wittewerf. Ook dit buurtschap ligt op een handmatig gemaakte heuvel tegen het water. Volgens veel kenners heeft Grotewerf het mooiste aanbod aan huizen in Marken. Veel huizen hebben nog hun oorspronkelijk uiterlijk. Een deel van het Zereiderpad is onderdeel Grotewerf.

11. Rozewerf

Rozewerf ligt aan de andere kant van het eiland. Als je een rondje om het eiland maakt kom je de huizen vanzelf tegen. Ze staan opvallend dicht bij elkaar, met name tegen de wind. Voor de kust zie je ijsbrekers. Deze moeten het kruiende ijs tegen houden bij koude winters.

12. Moeniswerf

De Moeniswerf is de meest noordoostelijke terp van het voormalige eiland. In dit afgelegen deel vind je diverse traditionele huizen met kleine ramen en veel bloembakken. De huizen liggen op de route naar de Vuurtoren van Marken.

13. Vuurtoren van Marken

De Vuurtoren van Marken wordt vaak liefkozend Het Paard van Marken genoemd. Deze vuurtoren werd in 1839 gebouwd op het meest oostelijke punt van het eiland. Hij is 16 meter hoog. Eerder had Marken maar liefst drie vuurtorens toen het nog een eiland was. Het eiland lag langs de route van Amsterdam naar de Waddeneilanden

De vuurtoren wordt nog bewoond. En is dus eigenlijk niet te bezoeken. Behalve in speciale groepen met een boot. Je kunt lopen tot het hek en vandaar de bekende foto maken. Dit kan ook bij het strandje voor de vuurtoren.

Bij koude winters is bij de vuurtoren veel kruiend ijs te zien. Waardoor de vuurtoren in 1971 zelfs van zijn plek werd geschoven. Mocht er een koude winter komen, hou dan deze locatie in de gaten. Want mooi is de vuurtoren toch al, en dan helemaal.